|
FİDAN
KALİTESİ
İyi bir fidan,
İsmine doğru ve sağlıklı (hastalıklardan ari olmalı)
İyi bir fidan, fidanlıkta istenilen yükseklikten, geniş
açılı ve istenilen yönde dallanmış 3-5 dal ihtiva etmelidir. (Bazı çeşitler
fidanlıkta iyi bir dallanma göstermezler. Örneğin; spur delicious)
Çok sayıda dal ihtiva eden çeşitler erken ve bol meyve verir.
İYİ BİR BAHÇE
TESİSİ İÇİN
Bunun için öncelikle
şu sorulara çevap verilmelidir
- Hangi anaç kullanılacak ? (M9, MM106, MM111)
- Dikim sıklığı ne olacak? (sık dikim, orta sıklıkta dikim,
seyrek dikim)
- Terbiye sistem ve budama teknikleri ne olacak?
- Destek sistemi ne olacak? (Desteksiz sistem, telliterbiye sistemi,
herek sistemi)
- Bahçe düzeni nasıl olacak? (tek sıralı sistem, çok sıralı
sistem)
- Fidan kalitesi (tek kamçı, iki yaşlı dallı, tek yaşlı
dallı)
- Hangi çeşit dikilecek?
TERBİYE SİSTEMLERİNİN AMACI
Dikimin ilk yıllarında bol ve kaliteli ürün almak
Renkli ve bol ürün almak için ağacın tacını iyi bir güneş
alacak biçimde şekillendirmek
İşçilik maliyetini düşürmek
Vegetatif gelişme ve meyvelenme arasında fizyolojik dengeyi
sağlamak
Ağaçların boyunu azaltmak (bodurlaştırmak)
Çeşidin özellikleri göz önünde tutularak erken , bol ve
kaliteli ürün elde etmek
BUDAMA
Bir yaşlı sürgünlerin uzuznluğunu azaltmak amacıyla uç
kesimleri
Seyreltme kesimleri amacıyla 1 yıllık sürgün veya yeni süren
sürgünlerin tamamen çıkarılması
Kısaltma kesimleriyle daha yaşlı dalın boyunu kısaltmak (bu
genelliklşe bir spur üzerinden veya zayıf bir yan sürgünden yapılır).
Yenileme kesimleri; yaşlı dalların tamamen kaldırılması veya
yeni bir sürgün elde etmekamacıyla budak bırakarak kesim yapmak
TERBİYE SİSTEMLERİ
Özellikleri |
Freestanding central leadher |
Vertikal axis |
Selender spendle |
HYTEC (hybrid tree cone) |
Ağaç Boyu (m) |
3.6-4.2 |
3-4.2 |
2.1-2.4 |
2.7-3.3 |
Taban Genişliği (m) |
2.7-3.3 |
1.5-2.1 |
0.9-1.5 |
1.2-1.8 |
Sıra üzeri Mesafe(m |
2.4-3.00 |
1.5-1.8 |
0.9-1.5 |
1.2-1.8 |
Sıra arası mesafe |
4.5-5.4 |
3.9-4.5 |
3.00-3.6 |
3.3-4.2 |
Dikilen ağaç sayısı ağaç/(dekar) |
62-100 |
125-175 |
200-325 |
137-225 |
Dikim Sistemi |
Tek sıralı |
Tek sıralı |
Tek ve çok sıralı |
Tek sıralı |
Anaç |
M7,MM106,, M2, MM111, M4 |
M9, M26, M7 |
M9 |
M9, M26 |
Destek |
Yok |
var |
var |
Var |
2-4 yılda ürün beklentisi |
Düşük |
Orta ile yükse |
yüksek |
Yüksek |
5-10 yıl arası ürün beklentisi |
Orta |
yüksek |
yüksek |
Yüksek |
Dikimde uç budama |
Gerekli |
Gerekli veye değil |
gerekli |
Gerekli |
Liderin Budaması |
Heryıl |
Budama yok |
Lider kaldırılır yerine zayıf bir yan dal 45 derece açıyla
bırakılır |
Lider kaldırılır yerine zayıf bir yan dal 45 derece açıyla
bırakılır |
Budamam ve terbiye için işçilik ihtiyacı |
Yüksek |
düşük |
orta |
Orta |
Hasat için işçilik ihtiyacı |
Yüksek |
orta |
düşük |
Orta |
SIK DİKİM BAHÇE
TESİSİNİN AVANTAJLARI
Dikimin ilk yıllarında bol ürün almak, dolayısıyla
yatırımın geriye dönüşü çabuk olması
Budama hasat, ilaçlama, seyreltme gibi işlemler yerden kolay ve
ucuz yapılabilmektedir.
Güneş ışığının ağaçta iyi bir dağılım göstermesi
nedeniyle ağacın iç kısımlarında iyi meyve gözü teşekkülü nedeniyle bol, iri ve
renkli meyve elde etmek
dikim sıklığı arrtıça dekara verim artar.
Birinci sınıf meyve miktarında artış olur
Dikimin ilk yıllarında bol ürün alınması nedeniyle piyasaya
yeni çıkan tür ve çeşitlere çevirme kolaylığı vardır
SIK DİKİM BAHÇE
TESİSİNİN DEZAVANTAJLARI
Dekara daha fazla fidan dikilmesi
nedeniyle ilk yatırımın fazla olması
Destek isteyen sistemler nedeniyle tel ve
herek masrafı
HYTEC (HYBRİD TREE CONE)
DİKİM BUDAMA
- Eğer dallanmamış fidan dikilmişse yaklaşık 75 cm ‘den
tepesi kesilmelidir.
- Bir veya iki dal mevcutsa onlar kaldırılmalı ve liderin 75
cm’den tepesi kesilmelidir.
- Eğer istenilen sayıdan ve uygun açıda dal mevcutsa uygun
dalın yaklaşık 25 cm üstünden liderin tepesi kesilmelidir.
- Fazla sayıda dal veren çeşitlerin bazı dalları
kaldırılmalıdır. Dikim şokunu azaltmak için dalların ucunun kesilmesi gerekir. Uç
kesimine etki eden faktörler; dikim tarihi geçse uç kesimi yapılmalıdır. Dikim erken
yapılmışsa; kesim dal sayısı ve uzunluğuna bağlıdır. Çeşidin ölü göz
teşekülüne meyilli olan çeşitlerde uç kesimi yapılarak dallanma teşvik edilmelidir
BİRİNCİ YAŞINDAKİ BUDAMA
VE TERBİYE
Birinci yaş büyümesi sırasında orijinal dallanma ve spur
meyve gözü teşekkülü olacaktır. Yeni lider gelişecek ve kesimin hemen altından
dallanma oluşacaktır.
Yeni lider çıkartılarak ona rakip olan zayıf yan dal 45 derece
meyille bağlanması
Yeni liderin 45 derece meyille bağlanması
Yeni liderin 1/4 ve 1/3’ü kesilerek 45 derece meyille
bağlanması
Dar açıyla kuvvetli gelişen yan dalların yatayla 30 derece lik
açıyla Bağlanması
Aşırı meyve bağlamasından kaçınmak
İKİNCİ YAŞINDAKİ BUDAMA
VE TERBİYE
Dikimde mevcut ana dallardaki spur gözlerde çiçeklenme vuku
bulacak
lider yukarıda anlatıldığı şekilde ters istikamette
yönlendirilmeye devam edecektir. Bu şekilde lider üzerinde yeni dallanmalar mevcut
olacaktır
Sürgünler 30 cm uzunluğuna ulaştığında yatay pozisyona
getirilmelidir.
Yukarı doğru giden dallar kaldırılma, çatallanma
mevcut ise teke indirilmeli
3.4. 5. YAŞINDAKİ BUDAMA VE
TERBİYE
Budama bir evvelki yıllardaki gibi devam
edilerek ağacın boyunu 2.7-3.3 m boyuna ulaşması sağlanmalıdır. Dik ve kuvvetli
büyüyen dalların yatay pozisyonda büyütülmesi sağlanır. Kendisine bırakılan
mesafeden daha çok büyüyenler kısaltma kesimlerine tabi tutulur.

HYTEC (Hybrid Tree Cone) Sistemi
SELENDER SPENDLE SİSTEMİ
HYTEC sistemine benzer şekilde yapılır. Tek
farkı ağacın boyunun daha küçük olmasıdır. Kendilerine bırakılan mesafeden daha
çok büyürler. Kısaltma kesimlerine tabi tutulmalıdırlar.
VERTİCAL AXİS SİSTEMİ
Vertical axis , ağacın tabi boyuna liderin her yıl budanmaması
nedeniyle çabuk ulaşmasıdır. Genellikle 3. Yılında 3 m yüksekliğe ulaşır.
Kuvvetli topraklarda 2. Yılda da ulaşabilmektedir. Bu hızlı gelişme erken
ürünlenmeye neden olur. Liderin hızlı gelişmesinin dezavantajları;
Yetersiz dallanma oluşacaktır ve dallar aşırı kuvvetli
olacaktır.
Sezonun sonunda ağacın üst kısmında kuvvetli dallar
oluşacaktır. Bu sürgünler tamamen kaldırılmalı veya aşağıya doğru
bağlanmalıdır. Aşırı kuvvetlenmesini önlemek için kısaltılmalıdır.
Aşağıdaki dalların gölgelenmesi sonucunda ürün azalacak,
meyve boyu ve rengi azalacak
BUDAMA ŞEKLİ
- Dikimde istenilen en üst dalın 25 cm yukarısından lider
kesilmeli
- İlk yıl budanmamış lider hereğe düşey istikamette
bağlanır.
- 2. Yılın Mayısında kuvvetli sürgünler kaldırılmalı
(kesilmeli), yaz esnasında budanmamış lider hereğe bağlanmalı.
- 3. Yılda budama ve terbiye 2. Yılda olduğu gibi devam eder.
Aşağıdaki yaşlı dallar budama ile kısaltılmalı
- 4. Yılda budama ve terbiye 3. Yılda olduğu gibi devam edecek.
Ağacın yukarı doğru büyümesi durdurulmalıdır. İhtiyaç varsa yaşlı dallar
kısaltılabilir.

Vertical Axis Sistemi
Başa Dön
|